Η ΠΑΙΔΙΚΗ ΒΑΡΗΚΟΙΑ είναι μια από τις πιο σοβαρές διαταραχές που μπορεί να εμφανιστούν μετά τη γέννηση.Πρόκειται για μια συχνή πάθηση που ανάλογα με την ηλικία στην οποία εμφανίζεται και την σοβαρότητά της γίνεται πολύ συχνά αναπηρία η οποία οδηγεί σε προβλήματα στην επικοινωνία του παιδιού αλλά και στην ανάπτυξη λόγου και ομιλίας.
Η πρώιμη διάγνωσή της είναι καθοριστική και ουσιώδης για την περαιτέρω λεκτική ,ψυχοκινητική, συναισθηματική εξέλιξη και συμπεριφορά του παιδιού.
Έτσι ένα παιδί με βαρηκοία δεν αναπτύσσει λόγο,έκφραση και γνώση με αποτέλεσμα να εμφανίζει προβλήματα προσαρμογής στο οικογενειακό και κοινωνικό περιβάλλον.
Η συχνότητά της κυμαίνεται από 1 με 3 νεογνά στις χίλιες γεννήσεις.
Η διάγνωσή της πρέπει να γίνεται μέχρι τον 3ο μήνα ζωής . Πολλά προβλήματα ακοής δεν διαγιγνώσκονται μέχρι την ηλικία των 2 ετών οπότε και διαπιστώνεται καθυστέρηση στην ανάπτυξη του λόγου.
Η σωστή λοιπόν πληροφόρηση των γονέων για την πορεία της φυσιολογικής ανάπτυξης της ακοής και της ομιλίας , οδηγούν στην έγκαιρη υποψία τους και στην έγκαιρη ανίχνευση της βαρηκοίας του παιδιού τους πριν τη συμπλήρωση του 2ου έτους , που αποτελεί την κριτική περίοδο για την ανάπτυξη της ομιλίας.
ΠΩΣ ΘΑ ΚΑΤΑΛΑΒΩ ΟΤΙ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΜΟΥ ΔΕΝ ΑΚΟΥΕΙ
Ένα βρεφάκι 6-12 μηνών που δεν χαίρεται με τα παιχνίδια του που κάνουν θόρυβο (πχ κουδουνίστρα) ή που δεν πάει να δημιουργήσει τις πρώτες του λέξεις είναι ύποπτο για βαρηκοία.
Μέχρι την ηλικία των 3μηνών παρατηρούνται αυτόματες αντανακλαστικές αντιδράσεις σε κάθε δυνατό ήχο.
Μέχρι τον 8ο μήνα στρέφουν το κεφάλι τους προς την πλευρά του ήχου,κλείνουν τα βλέφαρά τους ή τα σφίγγουν ,απάγουν τα χεράκια τους,εκτείνουν τα πόδια και φέρνουν το κεφάλι προς τα πίσω.
Βρέφη 12-16 μηνών αρχίζουν να συνειδητοποιούν τους ήχους που έχουν ενδιαφέρον γι αυτά και εντοπίζουν ακριβώς από που προέρχεται ο ήχος.
Ένα παιδί 2-3 ετών που δεν άρχισε ακόμη να μιλά ή έχει φτωχό λεξιλόγιο μη σχηματίζοντας φράσεις με συνδυασμούς λέξεων είναι ύποπτο για βαρηκοία.
Ένα μεγαλύτερο παιδί είναι απομονωμένο από το περιβάλλον του,αποκομμένο από τα άλλα παιδιά και εάν πηγαίνει σχολείο έχει μαθησιακές δυσκολίες.
Όλα αυτά βέβαια ισχύουν για την βαρηκοία και από τα δύο αυτιά. Η μονόπλευρη βαρηκοία ανακαλύπτεται τυχαία και αυτό γιατί αυτά τα παιδιά δεν παρουσιάζουν δυσκολία στην ακουστική επικοινωνία διότι αυτή γίνεται με τη χρήση του φυσιολογικού αυτιού.Έτσι η όλη συμπεριφορά του παιδιού κατά τη διάρκεια μιας συνομιλίας δεν παρουσιάζει τίποτε το αφύσικο και δεν δίνεται η αφορμή σε γονείς και δασκάλους να υποπτευθούν μια βαρηκοία.
ΒΑΘΜΟΙ ΒΑΡΗΚΟΙΑΣ
– Φυσιολογική ακοή 0-15dB
-Ελάχιστη βαρηκοία 16-25dB
-Ελαφρά βαρηκοία 26-40dB
-Μέτρια βαρηκοία 41-55dΒ
-Μετρίως σοβαρή βαρηκοία 56-70dB
-Σοβαρή βαρηκοία 71-90dB
– Πολύ σοβαρή βαρηκοία >91dB
ΤΥΠΟΙ ΒΑΡΗΚΟΙΑΣ
-Βαρηκοία αγωγιμότητας που αφορά βλάβη που εντοπίζεται στο σύστημα αγωγής του ήχου , δηλ. στο έξω ή μέσον ους ή και στα δύο.
-Βαρηκοία νευροαισθητήρια που εντοπίζεται στο έσω ους ή σε κεντρικότερες νευρικές οδούς(κοχλιακό νεύρο)
-Βαρηκοία μεικτή η οποία είναι συνδυασμός Βαρηκοίας αγωγής και νευροαισθητήριας
ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΥΨΗΛΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΝΕΥΡΟΑΙΣΘΗΤΗΡΙΑΣ ΒΑΡΗΚΟΙΑΣ ΣΕ ΠΑΙΔΙΑ
– Οικογενειακό ιστορικό
Υπάρχουν άτομα ( γονείς,αδέλφια,παππούδες,συγγενείς) με προβλήματα ακοής , ομιλίας ή διανοητική στέρηση
-Προγεννητικό ιστορικό
Λοιμώξεις που μεταδίδονται από τη μητέρα στο έμβρυο κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης:
Κυτταρομεγαλοιός(CMV)
Έρπης(Herpes)
Ερυθρά(Rubella)
Τοξοπλάσμωση(Toxoplasmosis)
Σύφιλη
AIDS
-Παθήσεις της μητέρας κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και κυρίως κατά το πρώτο τρίμηνο της κύησης:
Λήψη ωτοτοξικών φαρμάκων
Ακτινοθεραπεία
Ενδοκρινολογικές παθήσεις
Νεφρική ανεπάρκεια
Αλκοολισμός
Ναρκωτικά
-Περγεννητικό ιστορικό
Προωρότητα
Χαμηλό βάρος γέννησης <1500gr
Χαμηλό apgar score
Συνθήκες - είδος τοκετού (παράταση, κακώσεις,εργώδης τοκετός)
-Aτομικό ιστορικό
Νοσηλεύτηκαν σε μονάδα εντατικής νοσηλείας νεογνών (ΜΕΝΝ) και παράγοντες που απορρέουν από αυτή ,οι σημαντικότεροι εκ των οποίων είναι:
Μηχανικός αερισμός >5 ημέρες
Υπερχολερυθριναιμία που απαιτήθηκε αφαιμαξο-μετάγγιση για να αντιμετωπιστεί
Εξωσωματική μεμβράνη οξυγόνωσης
Ωτοτοξικά φάρμακα (αμινογλυκοσίδες καθώς και διουρητικά της αγκύλης, κυρίως φουροσεμίδη)
-Κρανιοπροσωπικές ανωμαλίες όπως η ατρησία του έξω ακουστικού πόρου
-Γενετικές παθήσεις και σύνδρομα που σχετίζονται με βαρηκοία με κυριότερα τα εξής:
σύνδρομο Alport, Charge, Jervel and Lange-Nielsen,MELAS,Pendred, Stickler,Waardenburg,Treacher-Collins,Down,Turner,Usher ,Βραγχιο-ωτο-νεφρικό,Νευροινωμάτωση,Τρισωμία 21.
-Nευροεκφυλιστικές διαταραχές :σύνδρομο Hunter,Charcot-Marrie-Tooth, αταξία Friedreich”s
-Ιστορικό τραύματος κεφαλής
κάταγμα βάσης κρανιού- κροταφικού οστού
απώλεια συνείδησης
ενδοκοιλιακή εγκεφαλική αιμορραγία
για τα οποία χρειάστηκε νοσηλεία
-Ιστορικό μικροβιακής ή ιογενούς μηνιγγίτιδας
-Λοιμώξεις παιδικής ηλικίας
Ιλαρά, Ανεμοβλογιά,Ερυθρά και Παρωτίτιδα
-Συγγενείς υποθυρεοειδισμός
-Όγκοι
Σβάνωμα ακουστικού νεύρου,διάφορες κακοήθειες όπως λευχαιμίες
-Έκθεση σε θόρυβο
Ακρόαση μουσικής σε υψηλή ένταση μέσω διαφόρων ακουστικών
-Ακτινιθεραπεία-Χημειοθεραπεία
ΠΟΤΕ ΕΙΝΑΙ ΑΚΡΩΣ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΟ ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΕΛΕΓΧΟΣ ΑΚΟΗΣ
1. Θετικό οικογενειακό ιστορικό βαρηκοίας
2.Δεν ενθουσιάζεται με παιχνίδια που κάνουν θόρυβο
3.Μιλάει πολύ δυνατά και θέλει πολύ δυνατά την τηλεόραση
4.Το να λέει μόνο “μαμά” και “μπαμπά” δεν αρκεί
5.Καθυστέρηση στην ομιλία του
6.Υποτροπιάζουσες ωτίτιδες και κυρίως πριν τους 18 μήνες
7.Λοιμώξεις που επηρεάζουν την ακοή:Μηνιγγίτιδα,Ιλαρά κλπ
8.Μειωμένη απόδοση στο σχολείο και γενικά μαθησιακές δυσκολίες
9. Προβλήματα άρθρωσης
ΔΙΑΓΝΩΣΗ
Για την εκτίμηση της ακοής εφαρμόζονται τα προγράμματα πρώιμης ανίχνευσης της βαρηκοίας των νεογνών τα οποία βασίζονται κυρίως στις Ωτοακουστικές εκπομπές (ΟΑΕs) και στα Αυτόματα ακουστικά προκλητά δυναμικά εγκεφαλικού στελέχους (αΑΒR) ,που αποτελούν μεθόδους μη επεμβατικές,ανώδυνες και ασφαλείς για τη διάγνωση της βαρηκοίας.
Οι ΟΑΕs εφαρμόζονται κατά προτίμηση το 2ο-4ο 24ωρο ζωής και όταν δεν εκλύονται φυσιολογικά σινιστάται επανεξέταση με τη συμπλήρωση του 1ου μήνα ζωής.
Επί αποτυχίας έκλυσης των ΟΑΕs πρέπει να υποβάλλουμε το παιδί σε πλήρη ακοολογικό έλεγχο αυτόματα ακουστικά προκλητά δυναμικά εγκεφαλικού στελέχους αΑΒR.
Σε μεγαλύτερα παιδιά 5-6 ετών εφαρμόζουμε παιχνιδοακοομετρία.
Η εξέταση της ακοής στα παιδιά διαφέρει από την εξέταση ακοής στου ενήλικες. Τα παιδιά δεν έχουν κανένα λόγο να θέλουν να εξεταστούν και συχνά δείχνουν απροθυμία να συνεργαστούν με “αγνώστους”, ιδιαίτερα μάλιστα όταν καλούνται να εκτελέσουν “εργασία” που δεν γνωρίζουν και μπορεί να μην τους είναι ευχάριστη.Γι αυτό το λόγο η εξέταση θα πρέπει να γίνεται σε φιλικό περιβάλλον,γρήγορα και προσαρμοσμένη στην πραγματική ηλικία του παιδιού.
Η επιτυχημένη αντιμετώπιση της παιδικής βαρηκοίας στηρίζεται στην πρώιμη διάγνωση, στην οποία θεμελιώδη ρόλο έχει η οικογένεια του παιδιού που πρώτη θα αναγνωρίσει τα ύποπτα συμπτώματα και θα απευθυνθεί αμέσως στον Παιδο-ωτορινολαρυγγολόγο. Στην Ελλάδα δυστυχώς δεν έχει εφαρμοστεί ο καθολικός νεογνικός έλεγχος της ακοής σε όλα τα μαιευτήρια της χώρας είτε αυτά είναι δημόσια είτε είναι ιδιωτικά.
Ο ΜΥΘΟΣ
” Το παιδί μου ακούει καλά , απλώς είναι απρόσεχτο,ανυπάκουο και ατίθασο”,
“Το παιδί μου ακούει καλά , απλώς ότι θέλει,όποτε θέλει και αν θέλει”
“Του αρέσει να είναι δυνατά η τηλεόραση, μια χαρά ακούει”
